Stronnictwo Ludowe nie planowało początkowo utworzenia  takiej organizacji. Przeszkoleni wojskowo członkowie Stronnictwa, głównie pochodzący z wiejskich obszarów, byli kierowani do Służby Zwycięstwu Polski, a później do Związku Walki Zbrojnej. Członkowie SL, Związku Młodzieży Wiejskiej Rzeczypospolitej Polskiej „Wici” i część byłego Związku Młodzieży Wiejskiej „Siew” tworzyli trzon tej organizacji, którą kierowała Komenda Główna BCh. Franciszek Kamiński został mianowany komendantem głównym. Na obszarze kraju ustalono następujące jednostki organizacyjne: okręg (obejmował województwo), podokręg (kilka powiatów), obwód (powiat), rejon (kilka gmin), gmina oraz gromada. W końcu 1941 r. istniało dziesięć okręgów: I – Warszawa-Miasto, II – Warszawa – Województwo, III – Kielce, IV – Lublin, V – Łódź, VI – Kraków, Rzeszów, Śląsk, VII – Białystok, VIII – Wołyń, IX – Lwów, Stanisławów, Tarnopol i X – Poznań.  Pion wojskowy BCh tworzyły oddziały taktyczne, czyli sekcje, drużyny, plutony oraz kompanie, które miały na celu udział w powszechnym powstaniu narodowym planowanym w końcowej fazie wojny, a także oddziały terytorialne. Do głównych zadań tych ostatnich należało: wspieranie walk oddziałów taktycznych na swoim terenie, zwalczanie dywersantów oraz spadochroniarzy okupanta, ochrona ważniejszych obiektów i zakładów przemysłowych.

      Od 1941 r. zaczęły się tworzyć oddziały specjalne, walczące na bieżąco z nieprzyjacielem. W sumie  powstało i działało ok. 300 takich oddziałów, a liczba ludzi w każdym z nich wahała się od kilku do kilkudziesięciu. Zajmowały się one przede wszystkim działalnością przeciwko okupantowi, przeciwdziałały terrorowi i broniły mienia mieszkańców terenów wiejskich przed wrogiem. Wśród wielu potyczek BCh z niemiecką policją i wojskiem, głośnym echem niosły się ich starcia w obronie wysiedlanych chłopów na Zamojszczyźnie w 1942 r. i w 1943 r. W tym czasie powstawały oddziały partyzanckie BCh, a od jesieni 1943 r. tworzono też odziały Ludowej Straży Bezpieczeństwa. Na przełomie 1943 r. i 1944 r. aktywnie działało ok. 70 oddziałów partyzanckich. Pod koniec niemieckiej okupacji  BCh liczyły ok. 155-160 tys. żołnierzy.

      Na kielecczyźnie, czyli w okręgu III BCh stanowiły najliczniejszą grupę konspiracyjną, która w 1944 r. skupiała 40 tys. żołnierzy. W powiecie sandomierskim (w obwodzie nr 7) liczba żołnierzy BCh wyniosła 4980. Dokonywali oni podczas okupacji hitlerowskiej wielu akcji bojowych i sabotażowo-dywersyjnych, które w większości przeprowadzano z zaskoczenia, często pod osłoną nocy. Na terenie powiatu sandomierskiego wsławił się oddział „Lotna”, który zorganizował, uznany później za bohatera, komendant obwodu sandomierskiego Leon Cieśla z miejscowości Komorna (obok Kleczanowa).  Warto zaznaczyć, że nie tylko mężczyźni działali na rzecz BCh. Kobiety i młode dziewczyny wstępowały do Ludowego Związku Kobiet (LZK). Sanitariuszki jako członkinie drużyn Zielonego Krzyża BCh, po przeszkoleniu, ratowały życie rannym partyzantom i ludności cywilnej podczas zatrzymanego frontu na sandomierskim przysiółku. Organizowano też komplety tajnego  nauczania w prywatnych domach.

      Na skutek akcji scaleniowej przeprowadzonej na terenie Polski w 1943 r. przez Armię Krajową ok. 50 tys. żołnierzy z oddziałów taktycznych BCh weszło w jej skład. Reszta BCh starała się utrzymać jak najdłużej niezależność. W 1944 r. część oddziałów zasiliła szeregi Armii Ludowej, zaś Bataliony Chłopskie ostatecznie rozwiązano w marcu 1945 r.

                                                                                                                        (Materiały zebrał i opracował: DJ)